Legitymacja szkolna (inaczej e-legitymacja szkolna) – kompendium wiedzy o ewolucji dokumentów szkolnych

Legitymacja e-szkolna to jeden z najważniejszych dokumentów szkolnych, jakie otrzymuje uczeń szkoły podstawowej i ponadpodstawowej, a także słuchacz szkół policealnych i szkół dla dorosłych. Alternatywnie nazywana również jako: legitymacja eszkolna, pełni rolę dokumentu tożsamości ucznia i stanowi oficjalne potwierdzenie nauki w danej placówce edukacyjnej. Legitymacja uczniowska to nie tylko dokument potwierdzający status ucznia, ale również narzędzie dające dostęp do licznych ulg i zniżek. W 2025 roku uczniowie mogą korzystać zarówno z tradycyjnej wersji papierowej, jak i elektronicznej legitymacji szkolnej w postaci plastikowej karty identyfikacyjnej (nazywanej: e-legitymacją szkolną). Dowiedz się, jak wygląda elektroniczna legitymacja szkolna, komu przysługuje i jak przedłużyć jej ważność. Poznaj również zalety nowoczesnej mLegitymacji szkolnej dostępnej tylko i wyłącznie w aplikacji mObywatel.

Jak wygląda elektroniczna legitymacja szkolna?

Elektroniczna legitymacja szkolna jest aktualnie wydawanym dokumentem potwierdzającym status ucznia lub słuchacza we wszystkich placówkach oświatowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 roku: W sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków, na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2022 r. poz. 2230), w którym szczegółowo określono wygląd e-legitymacji szkolnej. Elektroniczna legitymacja szkolna  wykonana jest z materiału laminowanego PCV, o wymiarach: 85,60mm × 53,98mm i właściwościach zgodnych z normą ISO/IEC 7810. Z wyglądu przypomina dowód osobisty. E-egitymacja szkolna zawiera na awersie:

• napis: LEGITYMACJA SZKOLNA,
• numer jednostkowy e-legitymacji,
• dane osobowe ucznia lub słuchacza: imię i nazwisko, datę urodzenia oraz numer PESEL,
• nazwę i adres szkoły,
• datę wydania,
• nazwisko dyrektora szkoły,
• pole o wymiarach 26mm x 19mm przeznaczone na umieszczenie kolorowego zdjęcia ucznia lub słuchacza, w rozdzielczości co najmniej 360 dpi.

Z kolei rewers e-legitymacji szkolnej zawiera:

• napis: Poświadcza uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego,
• datę ważności dokumentu,
• symbol jednego ze wzorów legitymacji szkolnej: MEN-I/1, MEN-I/2, MEN-I/3-N, MEN-I/4-N w kolorze czarnym,
• 8 pól przeznaczonych na hologramy szkolne przedłużające ważność e-legitymacji szkolnej.

Legitymacja e-szkolna może zawierać układ elektroniczny z interfejsem bezstykowym. Elegitymacja szkolna dostępna jest w czterech wzorach:

• MEN-I/1 – dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych

• MEN-I/2 – dla słuchaczy szkół branżowych II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych,

• MEN-I/3-N – dla niepełnosprawnych uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych,

• MEN-I/4-N – dla niepełnosprawnych słuchaczy szkół branżowych II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych.

Ważność e-legitymacji dla uczniów przedłużają hologramy szkolne (naklejki wymiarach o 13,5mm x 13,5mm i grubości 10µm-36µm, holograficznej powierzchni, z laserowo grawerowany wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej oraz datę ważności w formacie rrrr).

Kiedy wprowadzono elektroniczne plastikowe legitymacje szkolne?

Od 13 lipca 2024 roku w Polsce obowiązuje nowy standard legitymacji szkolnych – tradycyjne papierowe dokumenty zostały zastąpione plastikowymi kartami, tzw. e-legitymacjami. Zmiana ta wynika z przepisów wprowadzonych przez Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz.U. z 2023 r. poz. 1120).

Do kiedy szkoły w Polsce mogą wydawać legitymacje szkolne w wersji papierowej?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, placówki szkolne w Polsce mogą wydawać legitymacje szkolne w formie papierowej (nie mylić z wersją plastikową, czyli e-legitymacją) do 12 lipca 2024 roku. Od 13 lipca 2024 roku wszystkie nowo wydawane legitymacje muszą mieć formę plastikowej karty czyli elegitymacji szkolnej. Zmiana ta została wprowadzona na mocy Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 roku: W sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków  (Dz.U. z 2023 r. poz. 1120). Rozporządzenie to określa nowe wzory legitymacji eszkolnych oraz terminy ich wprowadzenia.

Ważność dotychczasowych legitymacji papierowych

Wszystkie legitymacje papierowe wydane do 12 lipca 2024 roku zachowują ważność do czasu zakończenia nauki przez ucznia w danej szkole. Oznacza to, że uczniowie posiadający papierowe legitymacje nie muszą ich wymieniać na nowe, plastikowe wersje, o ile kontynuują naukę w tej samej placówce. Ważność legitymacji eszkolnych przedłuża naklejka szkolna, wydawana w sekretariatach placówek oświatowych. W zależności od wzorów legitymacji eszkolnych, zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz.U. z 2023 r. poz. 1120), hologramy do legitymacji ucznia wydaje się:

• Elegitymacja szkolna dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych MEN-I/1 – raz w roku
• Legitymacja eszkolna dla słuchaczy szkół branżowych II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych MEN-I/2 – raz na semestr,
• E-legitymacja szkolna dla niepełnosprawnych uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych MEN-I/3-N – raz na rok,
• Legitymacja e-szkolna dla niepełnosprawnych słuchaczy szkół branżowych II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych MEN-I/4-N – raz na semestr.

Czy trzeba mieć legitymację e-szkolną?

Legitymacja e-szkolna w postaci plastikowej karty potwierdza tożsamość i status ucznia i umożliwia korzystanie ze zniżek szkolnych w transporcie publicznym, instytucjach kultury, obiektach sportowych. Jest obowiązkowym dokumentem wydawanym uczniom i słuchaczom we wszystkich typach szkół w Polsce. E-legitymacja szkolna pełni funkcję dowodu tożsamości ucznia na terenie Polski, jest też jedynym dokumentem potwierdzającym prawo do ustawowych ulg. Elegitymacje szkolne są niezbędne do potwierdzenia tożsamości oraz uprawnień do zniżek szkolnych przy zakupie biletów ulgowych lub podczas kontroli. Posiadanie legitymacji dla ucznia jest konieczne podczas kontroli biletów w transporcie publicznym i instytucjach kultury.

Czy mLegitymacja szkolna jest obowiązkowa?

Nie, mlegitymacja szkolna (dostępna w aplikacji mObywatel) to uzupełnienie e-legitymacji szkolnej, wydawane uczniom i słuchaczom szkół podstawowych, ponadpodstawowych, policealnych i szkół dla dorosłych. M-legitymacja szkolna w wersji cyfrowej może być wydana jedynie uczniom i słuchaczom, którzy posiadają ważną elgitymację szkolną w postaci plastikowej karty. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz.U. z 2023 r. poz. 1120) obowiązkowe jest posiadanie e-legitymacji szkolnej, z kolei mlegitymacja dla uczniów jest jedynie dodatkiem do podstawowego dokumentu ucznia, jakim jest legitymacja eszkolna.

Czy legitymacja szkolna jest dokumentem potwierdzającym tożsamość?

Zgodnie z art. 5 ustawy z 22.11.2018 r. o dokumentach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 53 ze zm.), ustalono trzy kategorie dokumentów publicznych w zależności od ich znaczenia dla bezpieczeństwa państwa, gdzie legitymację szkolną zakwalifikowano jako dokument kategorii trzeciej (ostatniej). Zgodnie z definicją dokumenty publiczne kategorii trzeciej są dokumenty mające wpływ na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawnego, zatem legitymacja szkolna nie jest dokumentem potwierdzającym tożsamość zgodnie z przepisami prawa. Natomiast w przypadku dzieci w wieku szkolnym, które nie posiadają paszportu ani dowodu tymczasowego, elegitymacja szkolna może pełnić funkcję dokumentu ze zdjęciem potwierdzającego tożsamość ucznia (jeśli zniżka szkolna np. w PKP ma być ważna – trzeba posiadać ze sobą legitymację szkolną podczas kontroli biletowej).

Jak wyrobić elegitymację szkolną?

Wyrobienie elegitymacji szkolnej wymaga spełnienia następujących warunków:

• trzeba być uczniem lub słuchaczem placówki oświatowej, w której składa się wniosek o wydanie dokumentu,
• szkoła musi być uprawniona do wydawania legitymacji, czyli mieć status szkoły publicznej lub posiadać uprawnienia szkoły publicznej.

Aby wyrobić elektroniczną legitymację szkolną, uczeń musi złożyć wniosek w sekretariacie szkoły, do której uczęszcza wraz z aktualnym, kolorowym zdjęciem o minimalnej rozdzielczości 360 dpi. Legitymacja e-szkolna w większości placówek oświatowych wydawana jest bezpłatnie.

Co zrobić, gdy zgubię e-legitymację szkolną?

Zgubiona e-legitymacja szkolna to sytuacja stresująca, ale nie bez wyjścia. Należy niezwłocznie zgłosić to w sekretariacie placówki i złożyć wniosek o wydanie duplikatu dokumentu. Za wydanie duplikatu e-legitymacji szkolnej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 roku: W sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz. U. poz. 1120 z późn. zm.) placówki pobierają opłatę w wysokości 9 złotych. Zazwyczaj na wydanie duplikatu elektronicznej legitymacji szkolnej trzeba czekać około 14 dni roboczych od daty złożenia wniosku.

Gdzie obowiązuje elektroniczna legitymacja szkolna?

Elektroniczna legitymacja szkolna obowiązuje w następujących placówkach oświatowych:

1. Szkoły podstawowe
Legitymacje szkolne są obowiązkowo wydawane wszystkim uczniom szkół podstawowych, czyli dzieciom od klasy pierwszej do ósmej. Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 roku: Prawo oświatowe (Dz. U. 2017 poz. 59) nauka w szkole podstawowej jest obowiązkowa dla dzieci, które ukończyły 7 lat. Zazwyczaj uczniowie kończą edukację w szkole podstawowej w wieku 15 lat. Na wniosek rodziców, dziecko może rozpocząć naukę w wieku 6 lat, jeżeli uczęszczało do przedszkola w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, albo publiczna poradnia psychologiczno-pedagogiczna wydała opinię o możliwości rozpoczęcia przez dziecko nauki w szkole podstawowej. W takim przypadku dziecko ukończy szkołę podstawową w wieku 14 lat.

Uczniowie szkół podstawowych często korzystają z komunikacji miejskiej oraz regionalnej, dlatego dokument ten pełni dla nich funkcję nie tylko potwierdzenia statusu ucznia, ale także umożliwia korzystanie z ulg transportowych.

2. Szkoły ponadpodstawowe

Po ukończeniu szkoły podstawowej uczniowie kontynuują naukę w różnych typach szkół ponadpodstawowych, takich jak:

• licea ogólnokształcące – nauka w systemie 4-letnim. Uczniowie uczęszczają do liceum ogólnokształcącego od 15 do 19 roku życia lub od 14 do 18 roku życia, w przypadku uczniów, którzy rozpoczęli naukę w szkole podstawowej w wieku 6 lat (czyli o rok wcześniej niż rówieśnicy z klasy).
• technika – edukacja w systemie 5-letnim. Uczniowie technikum najczęściej kończą edukację w wieku 20 lat lub w przypadku wcześniejszego rozpoczęcia szkoły podstawowej, w wieku 19 lat.
• branżowe szkoły I stopnia – nauka w tego typu szkole trwa 3 lata. Uczniowie szkół branżowych I stopnia kończą edukację w wieku 18 lat.
  W tych placówkach legitymacja szkolna również obowiązuje. Dokument jest ważny przez cały okres nauki, a jego ważność na kolejny rok szkolny przedłuża hologram szkolny, wydawany w sekretariatach szkół ponadpodstawowych.

3. Szkoły artystyczne
Uczniowie szkół artystycznych, realizujący program zarówno ogólnokształcący, jak i specjalistyczny w dziedzinach takich jak muzyka, sztuki plastyczne czy taniec, również otrzymują legitymacje szkolne. Warto jednak pamiętać, że legitymacja przysługuje tylko uczniom, którzy realizują pełny program kształcenia ogólnego.

4. Szkoły specjalne i ośrodki specjalne
W przypadku uczniów uczęszczających do szkół specjalnych lub ośrodków szkolno-wychowawczych legitymacje szkolne są równie istotne. Potwierdzają one nie tylko status ucznia, ale w niektórych przypadkach mogą także uprawniać do dodatkowych form wsparcia i ulg.

5. Szkoły dla dorosłych

Legitymacja szkolna obowiązuje również w szkołach dla dorosłych:

• Szkoły podstawowe dla dorosłych
• Licea ogólnokształcące dla dorosłych w trybie zaocznym lub wieczorowym
• Szkoły policealne (dla osób z wykształceniem średnim)
• Szkoły pomaturalne
• Branżowe szkoły II stopnia dla dorosłych.

E-legitymacja szkolna i mLegitymacja szkolna – różnice

E-legitymacja szkolna to dokument w postaci plastikowej karty, której ważność przedłuża hologram do legitymacji szkolnej wydawany w sekretariatach placówek oświatowych. Z kolei mLegitymacja szkolna to cyfrowa wersja dokumentu dostępna w aplikacji mObywatel, której ważność przedłuża kod aktualizacyjny wydawany w sekretariatach szkół. Elektroniczna legitymacja szkolna, podobnie jak mLegitymacja szkolna w telefonie potwierdzają status ucznia lub słuchacza i uprawniają do korzystania z przysługujących zniżek szkolnych. Ważne: aby móc korzystać z m-Legitymacji szkolnej, trzeba posiadać ważną e-legitymację szkolną w wersji plastikowej z aktualnym hologramem szkolnym.

E-legitymacja szkolna – do kiedy jest ważna?

W większości placówek oświatowych ważność e-legitymacji szkolnej przedłużana jest co semestr, lub raz w roku w zależności od wzoru legitymacji eszkolnej, poprzez wydanie hologramu szkolnego z roczną datą ważności. Przykładowo: hologram szkolny z datą ważności 2025 wydawany jest do 1 marca i 30 września 2025, zatem elegitymacja szkolna ważna jest do 1 marca, lub 30 września danego roku szkolnego po ukończeniu szkoły, lub do wygaśnięcia statusu ucznia. Data ważności legitymacji e-szkolnej naniesiona jest w sposób trwały na hologram szkolny, dlatego tak ważne jest pobranie z sekretariatu aktualnego hologramu na legitymację szkolną i naklejenie w wyznaczonym miejscu na rewersie dokumentu.

Hologram szkolny, e-legitymacja szkolna, podobnie jak kolekcjonerska legitymacja studencka, cieszą się sporą popularnością wśród pasjonatów. Kolekcjonerskie egzemplarze dostępne są w wielu serwisach ogłoszeniowych i aukcyjnych, a także w specjalistycznych sklepach online dla filatelistów.

Ile kosztuje legitymacja szkolna?

Legitymacja szkolna w formie plastikowej karty w większości szkół podstawowych, ponadpodstawowych, branżowych i szkół dla dorosłych jest bezpłatna. Za wydane e-legitymacji szkolnej najczęściej nie pobiera się żadnych opłat. Z kolei wydanie duplikatu legitymacji e-szkolnej (np. w przypadku zagubienia dokumentu) wiążę się z opłatą w wysokości 9 zł. Wysokość opłaty za wydanie duplikatu legitymacja uczniowskiej określa Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 roku: W sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków (Dz. U. poz. 1120 z późn. zm.). Warto również nadmienić, że istnieje możliwość zakupu legitymacji uczniowskiej w sklepach online dla kolekcjonerów. Legitymacja e-szkolna kolekcjonerska, podobnie jak kolekcjonerskie hologramy szkolne, cieszą się dużą popularnością wśród pasjonatów, którzy do tej pory powiększali swoje zbiory o hologramy studenckie i doktoranckie. Należy jednak pamiętać, że e-legitymacja szkolna kolekcjonerska nie może być używana w celu potwierdzania statusu ucznia lub słuchacza, czy korzystania z atrakcyjnych zniżek szkolnych. Fałszywa legitymacja tzw. fake legitymacja szkolna to nie to samo co egzemplarz kolekcjonerski, ponieważ posiadanie legitymacji szkolnej kolekcjonerskiej jest w pełni legalne, z kolei posługiwanie się podrobionym dokumentem, może mieć konsekwencje prawne (zgodnie z art.270 Kodeksu karnego).

Do kiedy przysługują zniżki na legitymację e-szkolną?

Zgodnie z Ustawą z dnia 20 czerwca 1992 roku: O uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. 1992 Nr 54 poz. 254), zniżki na bilety PKP w wysokości 37% oraz zniżki na bilety miesięczne PKS w wysokości 49% przysługują dzieciom i młodzieży w okresie od rozpoczęcia odbywania obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego do ukończenia szkoły podstawowej, lub ponadpodstawowej publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia. Bilety ulgowe w wysokości 50% w komunikacji miejskiej przysługują od 20 do 25 roku życia, w zależności od przepisów obowiązujących w poszczególnych miastach. Przykładowo:

• MZK Bydgoszcz – do ukończenia 20 roku życia,
• ZTM Warszawa – do ukończenia 21 roku życia,
• ZTM Poznań – do ukończenia 23 roku życia,
• MPK Wrocław – do ukończenia 24 roku życia.

Informacje na temat ulg dostępne są na stronach internetowych poszczególnych przewoźników.

W niektórych obiektach komercyjnych i lokalach usługowych zniżki szkolne dostępne są bez limitu wiekowego, zgodnie z wewnętrznym regulaminem. Do korzystania z atrakcyjnych zniżek uczniowskich konieczna jest e-legitymacja szkolna z aktualnym hologramem szkolnym. Do ustawowych ulg uprawniają również mlegitymacje szkolne w wersji cyfrowej.

W skrócie:

Legitymacja szkolna – do czego służy?

Legitymacja szkolna jest to dokument potwierdzający status bycia uczniem danej szkoły. Dokument uprawnia ucznia do korzystania z przysługujących mu zniżek na komunikację autobusową i przejazdy kolejowe. W przypadku, kiedy osoba jest nieletnia i nie posiada dowodu osobistego legitymacja może być dokumentem potwierdzającym tożsamość dziecka. Legitymacja ma formę papierowego kartonika. Na dokumencie znajdują się podstawowe dane ucznia, jego zdjęcie oraz własnoręczny podpis, a także informacje do jakiej szkoły uczęszcza. Na odwrocie karty są miejsca na pieczątkę szkoły, która potwierdza ważność i autentyczność dokumentu.

Uszkodzona legitymacja szkolna

Bardzo łatwo jest zniszczyć legitymację, ponieważ wykonana jest z dość cienkiego papieru, który nie jest trwały. Uczniowie szkół podstawowych nierzadko zazdroszczą nie tylko zabawy z hologramami, ale także plastikowej legitymacji studenckiej, która jest zdecydowanie trwalsza i wytrzymała na uszkodzenia. ELS jest to świetne rozwiązanie, dodające komfortu w przechowywaniu dokumentów.  Problemem jest również to, że nawet kilka kropel wody mogą rozmyć pieczątkę, a nawet datę ważności dokumenty. Studenci nie mają takich problemów, ponieważ na ELS są hologramy, a taka nalepka ELS nie ulegnie rozmazaniu nawet po zanurzeniu dokumentu w wodzie. Nalepka na legitymację to rewolucyjne rozwiązanie.

Kolekcjonowanie legitymacji czyli legitymacja szkolna kolekcjonerska

Począwszy od szkoły podstawowej, a skończywszy na studiach czy nawet na doktoracie można uzbierać pokaźną kolekcję legitymacji. Dokumenty potwierdzające określony status są zdecydowanie ciekawsze podczas studiów. Zamiast tradycyjnej pieczątki mamy na odwrocie karty błyszczący znaczek o wartości bezcennej, czyli kolejno naklejkę szkolną, studencką ELS i na końcu doktorancką ELD. Jest wielu pasjonatów – filatelistów, którzy oprócz dokumentów kolekcjonują trójwymiarowe znaczki, umieszczając je w specjalnych klaserach.

Dowiedz się więcej:

Naklejka na legitymację szkolną – kompendium wiedzy
Naklejka na legitymację studencką 2025 – kup i załóż własną kolekcję!
Hologramy doktoranckie 2025 – zamów najnowszą edycję kolekcjonerską dla doktoranta

Artykuł przygotowany w oparciu o źródło: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001700/O/D20191700-c4.pdf